مطالعه سیتوژنتیکی و مقایسه کاریوتایپی تنوع در میان اکوتیپ های مختلف موسیر در ایران

موسیر (regel alliums altissimum) گیاهی دو ساله و متعلق به خانواده آلیاسه است. این گیاه در معرض انقراض قرار دارد و در نتیجه بررسی تنوع در آن لازم است. یکی از روش های مرسوم در بررسی تنوع در گونه های گیاهی انجام مطالعات کاریوتایپی و سیتوژنتیکی است. در تحقیق حاضر برای مطالعات کاریوتایپی برخی اکوتیپ های مختلف ایران (شیروان، گلیان، زوارم، ده سرخ، طرقبه، همدان (سفید و زرد)) جمع آوری شدند. پس از آماده سازی ریشه ها، گسترش متافازی رنگ آمیزی شده بوسیله نرم افزار (karyotype analysis v 1.5) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و شاخص های کاریوتایپی اندازه گیری شدند. تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی داری بین صفات طول بازوی بلند، کوتاه و طول کل کروموزم در اکوتیپ های مختلف (01/0p?) وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که عدد پایه کروموزمی 8x= در تمام اکوتیپ ها دیده می شود (16n=2x=2). آنالیز کلاستر نشان داد که فاصله اقلیدسی بین اکوتیپ های گلیان و شیروان کمترین مقدار بود (73/1). همچنین این نتیجه بدست آمد که اکوتیپ ده سرخ کوچکترین کروموزم ها (05/3±91/23) و بزرگترین کروموزم ها مربوط به اکوتیپ زوارم (05/3±21/30) است. دو اکوتیپ همدان و ده سرخ بیشترین تقارن سانترومری و کاریوتایپی را دارند، بطور کلی نتایج نشان دهنده وجود تنوع قابل توجهی بین اکوتیپ ها بوده که می تواند در برنامه های اصلاحی آینده استفاده شود .